TEKNİK BİLGİ - Domates Yetiştiriciliği ve Mikrobiyal Gübreleme

Domates bitkisi, sürgün büyümesinin gelişme durumuna göre sırık ve bodur çeşitler olmak üzere iki gruba ayrılır. Sırık çeşitler pazarın istediği yola dayanıklı, raf ömrü uzun ve daha kaliteli ürünlerin üretilebilmesi nedeniyle, ilimizde sırık domates yetiştiriciliği her geçen gün daha da artmaktadır.

Çeşit Seçimi: Tarlada sırık domates yetiştiriciliğinde ilk adım pazar ve çevre şartlarına uygun çeşit seçimidir. Bölgemize önerilebilecek sırık domates çeşitlerinden bazıları şunlardır. Elif 190 F1, gökçe 191F1, gülle F1, target F1, Opera F1, polaris F1, astone F1, MOG F1’dir.

Tohum Ekimi: Tohum ekimi ve fide yetiştiriciliğinde kullanılacak harç için torf, yetiştirme kabı olarak da viyol ve poşet kullanımı tercih edilmelidir. Bölgemizde kasalara tohum ekim tarihi Mart ayının son haftası, tarlaya fide dikimi için Mayıs ayının ilk yarısı uygundur.
Tohumlar 60*40*8 Cm. ebatlarındaki tahta kasalara doldurulan harç veya torfa ekilir. Bir kasa için gerekli tohum miktarı 5-6 gr.dır.
Kasalara 7-8 cm kalınlığında torf konup düzeltilir, biraz sıkıştırılıp süzgeçle sulandıktan bir saat sonra bir santimetre aralıklı olarak tohum serpilir. Tohumların üzeri 0,5-1 santimetre kalınlığında ince torfla örtülerek biraz sıkıştırılır ve süzgeçli kova ile dikkatlice tekrar hafifce sulanır. Tohum kasalarının üzeri kağıt, cam veya plastikle örtülerek gerekli bakım işlemleri sürdürülür. Çimlenme başlar başlamaz örtü materyalleri alınır. Tohum ekiminde ortamın hava sıcaklığı ve tohumun ekildiği harcın sıcaklığı 20-22 derece olmalıdır.

Şaşırtma: Fidenin bir yerden sökülüp başka bir yere dikilmesidir. Domates fidesinin kotiledon (ilk) yaprakları yere paralel duruma geldiğinde plastik viyollere veya naylon torbalara şaşırtılır. Torbalar ve viyoller doldurulur, iyice sulanır. Torbaya fide dikilecekse sulama işlemi bir gün önceden yapılmalıdır. Şaşırtmadan sonra hafif bir sulama daha yapılır. Fide devresinde hava sıcaklığı gündüz 18-20, gece12-14 derece, toprak sıcaklığı 15 derece olmalıdır. Tohum çimlenme ve fide büyütme devresinde bitkinin nem isteği %60-70’dir.

Toprak Hazırlığı Ve Gübreleme: :Sonbahar ve ilkbaharda tarla derin olarak sürülür. Pulluk tabanı problemi varsa dipkazan veya çizelle toprak işlenir. İkinci sınıf toprak işleme alet ve makineleri ile toprak dikime hazır hale getirilir. Lister çapa ile önerilen sıra aralıklarında karıklar oluşturulur. Toprak analizlerine göre dikim öncesi temel gübreleme yapılır. Bunun için 5 ton/da yanmış ahır gübresi tarla hazırlığı sırasında verilir. Ayrıca 40 kg/da DAP ve 20kg/da potasyum sülfat dikim öncesi toprak altına verilmelidir. Domateste 1 kg. ürün için saf madde olarak 2,5 gr azot, 2,5 gr fosfor ve 5 gr potasa ihtiyaç vardır.
Çiçeklenme döneminden itibaren 10-12 günde bir 6 kg potasyum nitrat, 4 kg %33 amonyum nitrat 2 kg MAP gübreleri karıştırılıp dekara ve karıklar arasına verilir. İhtiyaç halinde mağnezyum ve mikrobesin elementlerinden demir ihtiva eden gübrelerin verilmesi uygun olur.

Dikim: Fide lister çapa ile oluşturulan karıklara dikilir. Listerle 20-25 cm. derinlikte ve 40 cm. genişlikte karıklar açılır. Çift sıra dikimde lister çapa ile iki karık arası (yastık genişliği) 120 cm. olacak şekilde karıklar açılır. Her karığa dar sıra arası 50-60 cm olacak şekilde fideler dikilir. Tek sıra dikimde 100*40 veya 110*35 cm. sıra arası ve sıra üzeri sıklıkta fideler dikilir. Çift sıra dikimde ise fide sıklığı 100*60*50, 100*50*50 veya 110*50*50 cm. olabilmektedir.

Çapalama: Dikimden sonra can suyu verilir, fazla bekletilmeden çapa yapılarak fidelerin kök boğazları gevşek toprakla doldurulur. Tek sıra dikimlerde birinci çapada hafif boğaz doldurması yapılır. İkinci çapa ile beraber boğaz doldurması tamamlanır.

Sulama: Dengeli bir gelişme için bitki meyveye yatıncaya kadar bolca verilen can suyundan sonra mümkünse sulama yapılmamalı, bu devrede zorunlu hallerde azar azar sulanmalıdır. Meyve tutumundan sonraki sulamalarda su miktarı ve sulama sıklığı artırılmalıdır. Çiçeklenme dönemi sonrasında toprak nemi ile hava nisbi nemi %70 civarında olmalıdır

Askıya Alma (Herekleme, sırığa alma) : Genelde ikinci çapa ile beraber herek yapılır. Bitki 30-35 cm boylandığında bitkinin kuzeyine ve 10 cm uzağına sırık dikilir. Bölgemizde sırık domates yaklaşık 2 metre boylandığından buna uygun sırık boyu seçilir. Sırığa bitki gövdesi dipten 3. yaprağın altından rafya (Bağlama ipi) ile gevşekçe bağlanır. Her 30-35 cm de bir gövde sırığa bağlanıp bitki sırık boyunca büyütülür.

Budama (Koltuk alma,yaprak alma, uç alma) :Koltuk alma, yaprak sapı ile gövde arasında çıkan sürgünlerin alınmasıdır. Koltuk alma geciktirilmemeli sürgün 4-5 cm boyunda iken elle dipten alınmalıdır. Şayet bu işlem geciktirilmiş ise  sürgünlerin keskin bir bıçakla kesilerek alınması daha doğru olur. Koltuk alma 7-10 günde bir tekrarlanmalıdır.
Yaprak alma, Bitki boyu 1-2 metre olduğunda hasat olgunluğuna ulaşmış veya hasat yapılmış ilk meyve salkımına kadar olan yaprakların alınmasıdır. Yaprak yukarı çekilip kolaylıkla dipten koparılır. Meyveler normal iriliğini almadan yaprak seyreltmesi yapmak hatalıdır.
Uç alma: Bitkinin büyüme noktasının 6-8 dölden sonra2 yaprak bırakılarak tırnakla kesilerek yapılır. Bu işlemlerden sonra maneb etkin maddeli bir fungusitle bitki ilaçlanır.

Hasat
Bitki çeşit özelliğine ve pazarlama koşullarına göre yapılır. Yakın pazarlar için tam olum devresinde uzak ve nakliye gerektiren pazarlar için pembe olum devresinde hasat edilir.

Toprak isteklerinden sonra Gübrelemeden önce 

" ekimden sonra ilk sulama ile birlikte dekara 500 gr Organicul-1  kullanılması halinde toprak canlılığı artacak ve sürdürülebilir yüksek verim ve kalite garanti edilmiş olacaktır."

Telif Hakkı 2012 © Ferbio Organik Gübre - Organicul Mikrobiyal Gübre.
Tüm Hakları Saklıdır.